مدیریت دانش (KM) فرآیند شناسایی، سازماندهی، ذخیره و انتشار اطلاعات در یک سازمان است. زمانی که دانش در یک سازمان به راحتی قابل دسترسی نباشد، برای یک کسب و کار بسیار پرهزینه است چرا‌که زمان ارزشمند افراد صرف جستجوی اطلاعات می‌شود. یک سیستم مدیریت دانش (KMS) دانش جمعی سازمان را مهار می‌کند و منجر به کارایی عملیاتی بهتر می‌شود. این سیستم‌ها با استفاده از یک پایگاه دانش پشتیبانی می‌شوند.
مدیریت دانش (KM) فرآیند شناسایی، سازماندهی، ذخیره و انتشار اطلاعات در یک سازمان است. زمانی که دانش در یک سازمان به راحتی قابل دسترسی نباشد، برای یک کسب و کار بسیار پرهزینه است چرا‌که زمان ارزشمند افراد صرف جستجوی اطلاعات می‌شود. یک سیستم مدیریت دانش (KMS) دانش جمعی سازمان را مهار می‌کند و منجر به کارایی عملیاتی بهتر می‌شود. این سیستم‌ها با استفاده از یک پایگاه دانش پشتیبانی می‌شوند. آنها معمولاً برای مدیریت موفق دانش، حیاتی هستند و مکانی متمرکز برای ذخیره اطلاعات و دسترسی آسان به آن را فراهم می کنند. در تعریفی کلی، درک یک سازمان یا فرد از اطلاعات کسب‌شده از طریق آموزش و تجربه را دانش می‌گویند. جالب است بدانید دانشمندان، محققین و حتی فیلسوفان، از دیدگاه‌های مختلف ده‌ها دسته‌بندی برای دانش ارائه کرده‌اند. مثلاً از دید مالکیت (فردی، گروهی و سازمانی)، از دید قابلیت بیان و انتقال (ضمنی و آشکار) و از دید ماهیت (مفهومی و فرآیندی). هیچ‌کدام از این نوع دسته‌بندی‌ها اشتباه نیست و هرکدام از این‌ها در جای خود باید به‌کارگرفته شود. دانش ضمنی معمولاً از طریق تجربه به‌دست می‌آید و به‌صورت شهودی درک می‌شود؛ در نتیجه، بیان و تدوین این نوع دانش، کمی چالش‌برانگیز است، به عبارتی انتقال اطلاعات به دیگر افراد در دانش ضمنی سخت‌تر است. این نوع دانش، از طریق تجربه و در طول زمان در افراد ایجاد می‌شود و عملاً تبدیل آن به دانش آشکار یا ممکن نیست یا توجیه اقتصادی ندارد. اما شرکت‌ها می‌توانند با اشتراک‌گذاشتن تکنیک‌هایی و در شرایط معینی، موجب تقویت و انتقال دانش ضمنی کارکنان به یکدیگر شوند. برخی از دانشمندان و خبرگان حوزه مدیریت دانش، دانش ضمنی و دانش آشکارشدنی را معادل هم در نظر می‌گیرند، اما معمولا آن را نوعی از دانش می‌دانند که علی‌رغم شباهت به دانش ضمنی، قابلیت مستند شدن دارد. تدوین دانش آشکارشدنی سخت، ولی در اغلب اوقات امکان‌پذیر و دارای توجیه اقتصادی است. دانش آشکار، دانش کُدسازی شده است. به این معنی که می‌توانید آن را در کتاب‌ها، فایل‌ها، پوشه‌ها، اسناد و پایگاه‌های داده و ویدئوهای آموزشی پیدا کنید. این نوع دانش به‌راحتی توسط یک سیستم مدیریت دانش نگهداری و مدیریت می‌شود. دانش آشکار، شناخته‌شده‌تر از انواع دیگر دانش است. این شکل دانش برای حفظ سرمایه‌های دانشی در سازمان‌ها و انتقال دانش به کارکنان جدید و آنبوردینگ بسیار مفید است. سازمان‌ها می‌توانند دانش آشکار را به‌راحتی در پایگاه دانش سازمانشان مستندسازی کنند و در دسترس کارکنان قرار دهند. عبارت «دانش تعبیه‌شده» هنوز هم برای رساندن مفهوم اصلی «Embedded knowledge» نارسا است؛ به همین دلیل برای حفظ امانت‌داری در معنای این مفهوم، اصل کلمه یعنی «اِمبِدشده» را به کار می‌ببریم. دانش اِمبِدشده به طور رسمی از طریق ابتکارات و اقدامات مدیریتی یا به طور غیررسمی از طریق دو نوع دانش دیگر، استفاده و اجرا می‌شود. درست است که دانش اِمبِدشده را می‌توانید در منابع آشکار پیدا کنید، اما نمی‌توانید فوراً مشخص کنید چرا انجام یک کار به روشی خاص برای یک کسب و کار مهم است. یا اینکه چرا انجام کاری خاص در یک کسب و کار نتیجه مثبتی در پی داشته است.
این کتابچه به تشریح مطالب مرتبط با مدیریت دانش، در سرفصل‌های زیر پرداخته است.
دانش چیست؟
انواع دانش از نگاه مدیریت دانش
ریشه مدیریت دانش کجاست؟
تاریخچه توسعۀ مدیریت دانش
جامع‌ترین تعریف مدیریت دانش چیست؟
چرا مدیریت دانش مهم است؟
فرایند اجرای مدیریت دانش شامل چه مراحلی است؟
مهم‌ترین اهداف مدیریت دانش چیست؟
۴ بُعد اصلی مدیریت دانش چیست؟
۱۳ مزیت استفاده از مدیریت دانش
چالش‌های مدیریت دانش چیست؟ چرا مدیریت دانش شکست می‌خورد؟
۶ تیم درگیر در پیاده‌سازی مدیریت دانش
کدام واحد باید متولی مدیریت دانش باشد؟
وظایف مدیر دانش چیست؟
گام‌های اجرایی در پیاده‌سازی مدیریت دانش چیست؟
استراتژی‌ها و بِه‌روش‌های اجرای بهینه مدیریت دانش
ارتباط مدیریت دانش با سایر فرایندها
نرم‌افزار مدیریت دانش
کاربردهای نرم افزار مدیریت دانش
خدمات دانش محور یا KCS چیست؟
نویسندگان:
الهه باطانی، خشایار جهانیان، بهداد صادقی
0 نظر